Bir milyon kişiden fazla vatandaşı direkt etkileyen iki büyük depremde enkazdan çıkarılan ve hala çıkarılmayı bekleyen depremzedeler için uygulanacak ilk yardımın hayati öneme sahip olduğu söyleyen Öğr. Gör. Ümit Yaşar Kamacı, “Panik yapmayın, dikkatsizlik depremzedeyi felç edebilir” dedi.
Türkiye’nin 10 ilini vuran ve son zamanların en yıkıcı depremlerinden biri olan Kahramanmaraş depreminde ülke tek yürek oldu. Enkazdan gelecek iyi haberler için umutlu bekleyiş sürerken, uzmanlar molozlar arasından çıkarılan depremzedelere uygulanacak ilk yardımın hayati önem taşıdığına dikkat çekti. Enkaz altından çıkarılan depremzedeler için öncelikle panik olunmaması gerektiği konusunda uyarılarda bulunan İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Ümit Yaşar Kamacı, “Şok durumunu engellemek için öncelikle ısı ve sıvı kaybını önlemek, sözlü iletişim sağlayarak bilincin açık tutulması gerekiyor” dedi.
İlk müdahale nasıl olmalı
Depremzedeye uygulanacak ilk yardım müdahalesinin nasıl olması gerektiğini anlatan Kamacı, “Çevre güvenliği sağlandığında depremzedemizi sert bir zemine yatırmamız gerekiyor. Sonrasında ise hava yolu açıklığı, solunum ve dolaşımını kontrol etmemiz lazım. Ağız içine bakarak ağızda herhangi bir cisim varsa çıkartılmalı. Göğsünün havalanıp, havalanmadığına bakarak, soluk alıp verdiğini görebiliriz. Dolaşımını da iki parmak yardımıyla şah damarından nabzına bakarak anlayabiliriz” diye konuştu.
“Dikkatsizlik depremzedeyi felç edebilir”
Depremzedenin enkazdan çıkarıldıktan sonra ilk etapta özellikle sert bir zemine yatırılması gerektiği konusunda uyaran Kamacı, “Sert zeminde yatırılmasının sebebi omurga yaralanmalarında depremzedenin omurga hareketini kısıtlamaktır. Deprem gibi doğal afetlerde yaralanma ve ezilme çok fazla görülüyor. Bu ezilme travmaları ve omurga yaralanmaları neticesinde felç durumu yaşanmaması için depremzedenin sert zeminde yatırılması gerekiyor. Boyunluk takmak şart. Boyunluk yoksa eğer kafayı dikkatli bir şeklide dengede tutmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
Sıvı ve ısı kaybına dikkat
Enkaz altında kalan vatandaşlarda görülen ilk sorunun sıvı ve ısı kaybı olduğunu söyleyen Kamacı, nasıl bir uygulama yapılması gerektiği konusunda şu ifadelerde bulundu:
“Enkaz altında kalan vatandaşlar uzunca bir süre besin alamadılar ve hava çok soğuk. Sıvı ve ısı kaybını önleyebilmemiz adına enkaz altında ulaşabildiğimiz depremzedelerimize su ve battaniye yardımı ile sıvı ve ısı kaybını o anlık olabildiğince dengelemeye çalışmalıyız. Sıvı kaybı böbrek fonksiyonlarının yetersizliğine neden olur. Böbrek fonksiyonlarının yetersizliği ise hastanın depremden sonra uzunca bir süre tuvalete çıkamaması gibi (anüri) sorunlar meydana getirebilir. Bu bakımdan ısı ve sıvı kayıplarını önlemek çok önemli” ifadelerinde bulundu.
Donmaya karşı yapılacak ilk yardım
Hipotermik ve hipovolemik şok durumu oluşmaması için ısının kademeli olarak verilmesi gerektiğini belirten Kamacı, “Battaniye ile ısıyı sağlayarak, vücut ısısını dengelemek gerekiyor. Isıyı dengede tutmanın amacı dolaşımın etkinliğini sağlayarak iç organların zarar görmesini engellemek içindir. Depremzedenin bilincini açık tutmak için ise sürekli iletişim kurulmalı. Şok durumunu atlatıp, hastanın bilincini kontrol etmek gerekiyor. İletişim kurarak uyaranlar verilen hastanın şok durumunu engellemeliyiz” şeklinde konuştu.
Kanamalara yapılacak ilk yardım
“Aktif kanamanın oluştuğu yere tampon uygulanmalı” diyen Kamacı, “Deprem bölgelerinde uygun gerekli malzemeleri bulmak ve uygulama yapmak zor ancak kemer gibi malzemelerle uzuv bağlanarak, kanayan bölgenin kan akışı durdurulabilir. Burada amaç ilk yardımdır ve kan akışını durduracak şeylerle tampon yapılması ilk etapta uygun olacaktır. Depremde en çok görülen durumlardan biri de uzuv kopmalarıdır. Kopan uzuvlar soğuk ve hareketsiz kalabileceği temiz kaplarla muhafaza edilerek taşınmalıdır” dedi.
