Malatya, Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve İslahiye TSO Başkanlarının katılımıyla düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, “İş yerleri teslim olup ticari hayat normale dönene kadar mücbir sebep uzatılmalı, ya da 18 aydır biriken vergi ve SGK borçlarımız bir defaya mahsus vergi affıyla silinmeli” dedi.

6 Şubat depreminden en çok etkilenen il ve ilçelerin ticaret ve sanayi odalarının başkanları Hatay’da bir araya gelerek 31 Ağustos 2024 tarihinde sona erecek olan mücbir sebep halinin uzatılmasını istedi.

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası’nın ev sahipliğinde düzenlenen ortak basın toplantısına Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Torunoğlu, Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu ve İslahiye Ticaret Odası Başkanı Selahattin Türkmen katıldı.

“KAPSAYICI, SOMUT VE GERÇEKÇİ ÇÖZÜMLERE İHTİYACIMIZ VAR”

Toplantıda konuşan Başkan Sadıkoğlu, depremin Malatya’ya bıraktığı fiziki, ekonomik ve sosyal hasardan bahsetti. Daha hızlı toparlanma için kapsayıcı, somut ve gerçekçi çözümlere ihtiyacımız olduğunu vurgulayan Başkan Sadıkoğlu, Malatya’da 36 bin binamız ağır hasar aldı. Bin 700 esnafımızın iş yerleri ve ürünleri enkaz altında kaldı. 27 bin 500 bağımsız işyerimiz kullanılamaz hale geldi. Çarşı diye tabir ettiğimiz bütün alanları kaybetmiş durumdayız. 120 bin vatandaşımız konteynerlerde yaşamını sürdürüyor. 812 bin nüfusumuzun yaklaşık 200 bini hala Malatya’ya dönmedi. 135 bin bağımsız konutun yerle bir olduğu şehrimizde sadece 6500 deprem konutu teslim edilmiş durumda. Tamamı yıkılan çarşımızda inşaatlar sürüyor, ancak teslim edilen iş yeri henüz yok. Esnafımız şehrin muhtelif yerlerinde kurulan 3 bin 500 konteynırda ticaretini var etme gayretinde. Yerinde Dönüşüm Projesi maalesef hayal kırıklığına dönüşmüş durumda. Artan maliyetler karşısında bir daire için verilen 1,5 milyon TL kredi ve hibe desteği maalesef yetersiz kalıyor. Bir de Rezerv Alan çıkmazı var. Onlarca soru işareti doğuran Rezerv Alan uygulaması vatandaşımızı mağdur ediyor. Evi veya iş yeri Rezerv Alan içerisinde kalan vatandaşımızın eli kolu bağlanmış bir şekilde, neyle karşılaşacağını bilmeden umutsuzca bekliyor. Malatya’da gelinen durum bu şekilde. Diğer üç ilimizin ve ilçelerimizin de farkı bir durumda olmadığını biliyoruz. Depremle yerle bir olmuş şehirlerimizin yeniden ayağa kalkması için hükümetimiz ciddi bir gayret içerisinde. Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Ama yeterli mi? Elbette değil. Daha kapsayıcı, somut desteklere ve gerçekçi çözümlere ihtiyacımız var” dedi.

“MÜCBİR SEBEP HALİNİN UZATILMASI ELZEMDİR”

Depremin yaralarının tam anlamıyla sarılmadığını, bu nedenle mücbir sebep halinin uzatılmasının elzem olduğunu belirten Başkan Sadıkoğlu, “Ekonomiyi ve sosyal hayatı dengeleyecek en önemli destek kuşkusuz Mücbir Sebep olmuştur. Yaklaşık 18 aydır devam eden Mücbir Sebep süresi son kez denilerek, 31 Ağustos 2024’e kadar uzatılmıştı. Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep’in Nurdağı ile İslahiye ilçelerinde uygulanan mücbir sebep eğer sona ererse ertelenen vergi borçlarımız dağ gibi önümüze çıkacak. Hiçbir işletmenin bu borcu ödeyebilecek gücü yok. Zira ortada teslim edilen hiçbir iş yeri yokken, depremzede işletmelerin borçları kazançlarının çok üzerindeyken mücbir sebebin sona erecek olmasını anlamamız mümkün değildir. İş yerlerimiz ve evlerimiz teslim olana kadar Mücbir Sebep hali devam etmelidir. 2011 yılında Van’da meydana gelen deprem sonrası mücbir sebep hali süresi 5 yıla kadar sürmüştü. Sonrasında da sunulan uzun vadeli taksitlerle ödeme imkânı ile ticari hayat kendini toparlamıştı. Ya iş yerleri teslim olup ticari hayat normale dönene kadar mücbir sebep devam etmeli, ya da biriken borçlarımız bir defaya mahsus vergi affıyla silinmelidir. Devletimizin yakın geçmişte bazı şirketler için büyük ölçekli vergi affı uygulamalarını hatırlamaktayız. Böylesi bir adım deprem illerimizin yaralarını ciddi manada sararak, yeniden hızlanacak ticaret ve ihracatla devlet bütçesine daha fazla katkı sunmamızı sağlayacaktır. Ayrıca bu destek şehirlerimize nefes aldırarak, gelecek kaygılarını azaltacak ve yeniden var olmak için itici bir güç olacaktır. Siyasilerimizden de destek bekliyoruz. Mücbir sebep konusu sadece Ticaret ve Sanayi Odalarının değil, tüm şehrin ana gündemi olmalı. Devletimizin büyüklüğünü ve gücünü biliyoruz. Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya’daki esnaf, tüccar ve sanayiciler olarak hükümetimizden müjdeli bir haber bekliyoruz” diye konuştu.

TSO BAŞKANLARINDAN ORTAK BİLDİRİ

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, tarafından okunan ortak bildiri şu şekilde;

• Depremden en çok etkilenen İllerde ve İlçeler “Mücbir Sebep” süresi mutlak suretle uzatılmalıdır.
• Olağan dönemler için yayınlanmış yasa ve yönetmeliklerin, asrın felaketi diye adlandırılan 6 Şubat depreminin yarattığı sıkıntıları gidermesi beklenemez. Bölgenin ihtiyacına dönük yasa ve yönetmelikler acilen yayınlanmalıdır.
• Deprem İllerinde “Özel Teşvik” düzenlemeleri hayata geçirilmelidir.
• Deprem İllerindeki Küçük Esnafa ve Serbest Meslek erbaplarına destek verilmelidir.
• Deprem illerindeki işyeri kira ödemelerinde Vergi İndirimi getirilmelidir.
• Depremzede işletmelere SGK ve BAĞKUR prim muafiyeti getirilmelidir.
• Depremzede işletmelere personel istihdam desteği sağlanmalıdır.
• Yerinde dönüşüm için verilen 750 bin TL hibe 750 bin TL kredi ödemesi yetersizdir. Destek tutarları mutlak surette güncellenmelidir.
• Ek ihtiyaç duyulan nakit desteği için uygun faizli banka kredileri devreye sokulmalıdır.
• İnşaat sektöründe İşgücü göçü yaşanması sebebiyle oluşan maliyet artışları SGK prim muafiyeti ile desteklenmelidir
• Ekipman desteği için ÖTV siz iş makinesi alımına destek sağlanmalıdır.
• Deprem bölgelerinde çalışacak Kamu görevlilerinin ücretleri motivasyonu arttıracak şekilde düzenlenmelidir.
• Göç eden nitelikli İşgücünün tersine göçünü teşvik edecek ve kolaylaştıracak hamleler yapılmalıdır.
• Deprem sonrası yeni yapılaşma ile ortaya çıkabilecek Mülkiyet Hukuku sorunlarına özel çözümlerin sağlanması elzemdir.
• Bütüncül bir Kent Planı ile alt ve üst yapılar planlanmalı illerimizde yaşayan vatandaşlarımıza yaşanabilir şehirler oluşturulmalıdır.
• Deprem Bölgesindeki Mükellefler İçin sermaye kaybı ve “Borca Batık” olma durumuna ilişkin yeni düzenlemeler hayata geçirilmelidir.
• Kredi Garanti Fonunun etkin bir şekilde kullanılması gerekmektedir.
• Deprem illerindeki Mükelleflerden alım yapan Mükelleflerin KDV İade süreçleri hızlandırılmalıdır.
• Deprem illerindeki Mükelleflerin Zayi Belgesi müracaat süresinin uzatılması, zayi olan defterlerin noter onayının yapılmasının sağlanması ve takdir komisyonlarının etkinliğinin arttırılması sağlanmalıdır.
• Deprem nedeniyle araçları hurdaya ayrılanların yeni araç teminlerinde ÖTV ve KDV indirimi uygulanmalıdır.
• Vergi terkini müessesesi çalıştırılmalıdır.
• Damga Vergisi, Emlak Vergisi, MTV, ÇTV, Harç, Ücret vb. Mali Yükümlülükler belli bir süre alınmamalı veya indirimli uygulanmalıdır.
• Deprem bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler enflasyon düzeltmesi uygulamasından muaf tutulmalıdır.
• Deprem İllerinde Bulunan Mükellefler ile burada yeni yatırım yapacak müteşebbisler için Amortisman Oranları %50 artırımlı uygulanmalıdır.
• Deprem İllerindeki Mükellefler için yapılandırma kapsamına girmeyen Vergi ve SGK Prim borçları faizsiz veya düşük faiz oranları ile taksitlendirilebilir hale getirilmelidir.
• Deprem İllerinde bulunan mükellefler için Basit Usul Uygulamasına İlişkin hadleri 5 Yıllık süre için %100 artırımlı uygulanmalıdır
• Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan bazı İndirim ve istisnalara ilişkin yararlanma koşulları kolaylaştırılmalıdır.
• Deprem İllerinde bulunan Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Vergi Oranları indirimli uygulanmalıdır.
• Deprem Bölgesinde gerçekleştirilecek konut teslimlerine indirimli KDV Oranı uygulamasına devam edilmelidir.
• Mali müşavirlerin beyanları doğru verebilmesi adına depremde zarar gören işletmeler için uygulanacak işlemler için açık ve net bir yol haritası belirlenmelidir.

KATILIMCILAR

Ortak basın toplantısında; İskenderun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Levent Hakkı Yılmaz, Reyhanlı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Necmettin Zaroğlu, Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Vekili Hacı Dede Tokgöz, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Selahattin Eskiocak, Hatay Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı, Aziz Fatih Yılmaz, Hatay Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Jale Marufoğlu, Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu ile Meclis Üyeleri de yer aldı.