Bir dizi incelemeler ve temaslarda bulunmak üzere Malatya’ya gelen Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Ramazan Özcan ile bir araya geldi. Özcan, borsa çalışmaları hakkında Güldal’a bilgiler verdi.
Borsada gerçekleştirilen görüşmenin ardından Güldal, Özcan ile birlikte lisanslı depoda incelemede bulundu.
Lisanslı depoda yapılan incelemenin ardından açıklamada bulunan Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın talimatıyla kayısı özelinde takip ve izlemelerinin devam etiğini belirterek, “Tarım ve Orman Bakanımız, “Kayısıyla ilgili gelişmeleri yerinde görelim” talimatının ardından iki gündür çalışmalarımızı Malatya’da sürdürüyoruz. Kayısı, elbette Türkiye ve Malatya için özel bir ürün. Rekoltesinin sınırlı olduğu yıllarda değeri daha yüksek, rekoltesinin biraz daha yüksek olduğu yıllarda da fiyatının dalgalandığı dönemler yaşıyor” dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 2020 yılında ilk defa kayısı alımı yaptığını anımsatan Güldal, “O zaman ilan ettiğimiz rakamlarla cüzi bir miktar almamıza rağmen istikrarlı bir piyasa oluştu ve ondan sonrada dört yıl boyunca üretici aleyhine fiyatla hiçbir şekilde düşmedi” değerlendirmesinde bulundu.
Malatya’da Toprak Mahsulleri Ofisi ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) müşterek yatırımlarıyla 2020 yılında lisanslı deponun faaliyete geçirildiğini anlatan Güldal, şunları kaydetti:
“O zaman Malatya için çok önemli bir yatırım olduğunu hep vurguladık. Buradaki amacımız özellikle üreticilerimizin bu tesisi tanımalarını sağlamak. Üreticilerimizin burayı kullanmalarını bekliyoruz. 6 bin tonluk yapıldığı günden bugüne henüz dolmuş değil. Bugün bakıldığında bin 100 ton civarında bir ürün var. Dolmasını istiyoruz. Lisanslı depo kriterlerine uygun olarak üreticilerimiz burayı kullanırlarsa lisanslı deponun nakliye ve analiz destekleri, SGK primi, stopaj ve vergi muafiyetleri de üreticilerimizin lehine tecelli edecektir. Ayrıca, Ziraat Bankası’ndan 9 ay sıfır faizli kredi kullanabilme imkânı da buluyorlar. Bu avantajları sürekli üreticilerimize hatırlatmak istiyoruz.”
Kayısının bir takım maliyet unsurlarının olduğuna da dikkat çeken Güldal, “Piyasada oluşan fiyatlarla bir yandan da ihracattaki iddiamızın korunması ve sürdürülebilir olması gerekiyor. Bu çerçevede hem ülkemiz hem de Malatya özelinde öncelikle üreticimizin korunmasını esas alarak eğer fiyat gerekiyorsa bir referans fiyat olması noktasında çalışmalarımızı sürdürüyoruz, izlemelerimizi yapıyoruz. İlgili mercilerle de son paylaşımlarımızı gerçekleştireceğiz. Malatya ve kayısı en yakın şekilde en üst makamlar tarafından izleniyor ve takip ediliyor. Bundan üreticilerimizin herhangi bir endişesi olmasın” dedi.
Güldal, kayısının TMO tarafından alım yapılarak, taban fiyat açıklanıp açıklanmayacağı konusunda ise “Bir alım kararıyla birlikte referans bir fiyat oluşturulması esastır. Burada beklenti devletin veya Toprak Mahsulleri Ofisi’nin en yüksek fiyatları vermesi anlamında bir beklenti doğru bir beklenti değildir ama hububat ve fındıkta olduğu gibi referans fiyat yani “Bu fiyatın altında bir fiyat oluşursa devlet ve TMO olarak biz buradayız” diyeceğimiz fiyatlar değerlendirilecektir ama burada “Şu fiyat verilecektir veya alım şu şekilde yapılacaktır” diye Ankara’da alacağımız kararları burada söylememiz çok sağlıklı olmayacaktır” diye konuştu.
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan ise “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında, Malatya Ticaret Borsası, Fırat Kalkınma Ajansı ve TOBB-TMO-LİDAŞ’ın destekleriyle tarafından inşa edilen Türkiye’nin ilk lisanslı kuru kayısı deposunu göreve geldiklerinde altı ay gibi kısa sürede tamamlayıp, 2020 yılında Malatya’mızın hizmetine sunduk. Lisanslı depomuz, Malatya kayısısının sağlıklı şekilde korunmasını sağlayan tüm teknik alt yapıya ve en modern teknolojilere sahip bir tesis. Yaklaşık 30 bin metrekare alan üzerinde kurulu bulunan tesis, 6 bin ton fiziki depolama alanına sahip. Bölgenin altın yatırımı olarak değerlendirdiğimiz lisanslı depomuzu kayısının başkenti Malatya’ya kazandırmamızdaki temel amacımız herhangi bir ticari kaygı gütmeden üreticimizin ürününü sağlıklı ve güvenli bir şekilde lisanslı depoda muhafaza etmesine katkı sunmaktır” dedi.
Başkan Özcan, saklama koşulları zayıf olan ve devlet desteklerinden faydalanmak isteyen üreticilerden, ürünlerini lisanslı depoda muhafaza etmelerini istedi. Kayısı üreticilerinin lisanslı depolardan faydalanması ve burada kendilerine sunulan imkanlara başvurabilmesi adına yoğun bir çaba sarf ediyoruz” diye konuştu.
Güvenli ve sağlıklı depolama, tüm risklere karşı koruma ve elektronik ürün senedi (ELÜS) ile kolay alım-satım imkânı sağlayan Lisanslı Kuru Kayısı Deponun üreticilere çeşitli devlet destekleri imkânı da sağladığını vurgulayan Özcan, “Üreticilerimize devletimiz tarafından ton başına nakliye desteği, ton başına depo kira desteği, analiz desteği verilmekte ve getirdikleri ürünün yüzde 75’i kadar Ziraat Bankası’ndan 9 ay geri ödemeli sıfır faizli kredi kullana biliyorlar” dedi.
Lisanslı Kuru Kayısı Deposu’nun kayısının sadece bugününü değil, geleceğini de güvence altına aldığına işaret eden Özcan, sektörde bir dönüm noktası olarak görülen bu tesisin Malatya kayısısının ulusal ve uluslararası pazarlarda daha güçlü bir konum elde etmesine katkı sunduğunu sözlerine ekledi.
